APEL KATYŃ 1940 SMOLEŃSK 2010

Moja propozycja: NA NIEBIESKO WSTAWIŁAM UZUPEŁNIENIE! PROSZĘ W MIARĘ MOŻLIWOŚCI WYDRUKOWAĆ TEN SCENARIUSZ NA JUTRO

Prawdy nie można rozstrzelać
Scenariusz akademii upamiętniającej rocznicę zbrodni katyńskiej

Scenografia: z boku brzozowy krzyż, wśród zeschłych liści palące się znicze, w tle ikona Matki Boskiej Katyńskiej, napisy: Katyń, Ostaszków, Starobielsk.

Piosenka KATYŃ Jacka Kaczmarskiego

Narrator I
Pochylmy się z szacunkiem nad mogiłami ofiar zbrodni katyńskiej, uczestnicząc z powagą w akademii ku pamięci ofiar Katynia, Starobielska, Ostaszkowa. Aby pamięć o tej straszliwej zbrodni sprzed 70. lat była żywa w pokoleniach polskiego narodu.
Aby zachować pamięć: - o wojsku, które nie poległo, lecz zostało skrytobójczo zamordowane strzałem w tył głowy; - o wymordowaniu polskiej inteligencji: lekarzy, naukowców, artystów, duchownych, dyplomatów.
Narrator II
Przypadająca w kwietniu b.r. 70. rocznica zbrodni katyńskiej po raz kolejny przypomina o tragicznych losach polskich jeńców. Wydarzenia z 1940 r. zapisane na kartach historii Polski krwią i męczeńską śmiercią Polaków należą do najbardziej dramatycznych.
Tam, na obcej ziemi, zabito wiarę, nadzieję, miłość jednym strzałem w tył głowy. (...)
Narrator I
Kiedy 13 kwietnia 1943 roku Niemcy ogłosili, że w lasku pod wsią Katyń niedaleko Smoleńska wojska niemieckie odkryły masowe groby oficerów polskich, wziętych do niewoli przez Sowietów jesienią 1939 roku, początkowo nikt nie uwierzył. W okupowanej Polsce przypuszczano, że to nowe kłamstwo propagandy Goebbelsa. Gdy jednak zaczęto publikować zdjęcia odkrytych grobów z tysiącami ciał równo ułożonych jedno obok drugiego - ludzi z rękoma spętanymi drutem kolczastym, zamordowanych strzałem w tył głowy; kiedy zaczęto publikować nazwiska tych, którzy znaleźli się w sowieckiej niewoli i nagle wiosną 1940 r. zaprzestali korespondencji z rodzinami; kiedy dowództwo Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie zaczęło dochodzić, że zamordowani to oficerowie, których nadaremnie poszukiwano na bezkresnych przestrzeniach sowieckiego imperium, by powołać ich do służby w pozbawionej kadr oficerskich armii generała Władysława Andersa - bolesna prawda dotarła do świadomości Polaków. Ale dopiero 13 kwietnia 1990 r. Związek Radziecki oficjalnie przyznał się do popełnienia zbrodni.
Recytator I
Katyń - to nie tylko dramat niewoli i wymordowania przez NKWD 4,5 tysiąca oficerów polskich, zabijanych pojedynczo strzałem w tył głowy w lesie katyńskim.

Recytator II
Katyń - to prawda przez długie lata okrywana kłamstwem, przemilczana przez mocarstwa, do dzisiaj spychana na margines świadomości.

Recytator III
Katyń - to zbrodnia ludobójstwa. Z punktu widzenia prawa jedno z najkrwawszych zbiorowych przestępstw, zbrodnia przeciwko ludzkości. Zbrodnia nierozliczona, nieosądzona przez żadną międzynarodową konstytucję.
Narrator I
Zbrodnia katyńska to tylko ułamek GOLGOTY WSCHODU. Ten mord był starannie przygotowany wiele lat wcześniej. Motywy zbrodni są jednoznaczne - zadanie ciosu elicie narodu polskiego, aby łatwiej go zniewolić i wynarodowić.
Narrator II
W obozie w Kozielsku, zlokalizowanym na terenie dawnego klasztoru, znajdowało się łącznie 4500 jeńców: oficerowie, profesorowie, lekarze, nauczyciele, literaci, dziennikarze, inżynierowie.
Narrator I
W obozie w Starobielsku na północ od Charkowa przebywało około 3900 jeńców. Blisko połowę tej liczby stanowili oficerowie wzięci do niewoli po obronie Lwowa. Ponadto byli tam profesorowie, lekarze, prawnicy, nauczyciele, inżynierowie.
Narrator II
Obóz w Ostaszkowie na północny zachód od Moskwy, podobnie jak poprzednie, zlokalizowany był na terenach przyklasztornych. Uwięziono tu około 6500 jeńców: oficerów i podoficerów, duchownych, pracowników sądownictwa.
Narrator I
5 marca 1940r. na najwyższym szczeblu sowieckich władz partyjnych i państwowych zapadała decyzja o wymordowaniu polskich jeńców wojennych. Jej podstawą było ściśle tajne pismo, które w marcu 1940 roku skierował do Stalina ludowy komisarz spraw wewnętrznych Ławrientij Beria. Szef NKWD pisał w nim m.in.: "W obozach dla jeńców wojennych NKWD ZSRS i w więzieniach zachodnich obwodów Ukrainy i Białorusi w chwili obecnej znajduje się duża liczba byłych oficerów armii polskiej, byłych pracowników policji polskiej i organów wywiadu, członków nacjonalistycznych, kontrrewolucyjnych partii, członków ujawnionych kontrrewolucyjnych organizacji powstańczych, uciekinierów i in. Wszyscy są zatwardziałymi wrogami władzy sowieckiej, pełnymi nienawiści do ustroju sowieckiego".
W dalszej części sporządzonej notatki Beria stwierdzał: "Będący jeńcami wojennymi, oficerowie i policjanci, przebywający w obozach, usiłują kontynuować działalność kontrrewolucyjną, prowadzą agitację antysowiecką. Wszyscy czekają tylko na wyjście na wolność, aby móc aktywnie włączyć się do walki przeciw władzy sowieckiej. Organy NKWD w zachodnich obwodach Ukrainy i Białorusi wykryły szereg kontrrewolucyjnych organizacji powstańczych. We wszystkich tych kontrrewolucyjnych organizacjach przywódczą rolę odgrywali byli oficerowie armii polskiej, byli policjanci i żandarmi".
Według danych zawartych w piśmie Berii do Stalina, w obozach dla jeńców wojennych przetrzymywano (nie licząc szeregowców i kadry podoficerskiej): "14 736 byłych oficerów, urzędników, obszarników, policjantów, żandarmów, służby więziennej, osadników i agentów wywiadu - według narodowości: ponad 97 proc. Polaków".
Szef NKWD podawał, że wśród nich znajduje się: 295 generałów, pułkowników i podpułkowników, 2080 majorów i kapitanów, 6049 poruczników, podporuczników i chorążych, 1030 oficerów i podoficerów policji, straży granicznej i żandarmerii, 5138 szeregowców policji, żandarmerii, służby więziennej i agentów wywiadu oraz 144 urzędników, obszarników, księży i osadników.
Notatka informowała również, że: "W więzieniach zachodnich obwodów Ukrainy i Białorusi przetrzymywanych jest ogółem 18 632 aresztowanych (wśród nich 10 685 Polaków)".
W tej liczbie: "1207 byłych oficerów, 5141 byłych policjantów, agentów wywiadu i żandarmerii, 347 szpiegów i dywersantów, 465 byłych obszarników, fabrykantów i urzędników, 5345 członków różnorakich kontrrewolucyjnych i powstańczych organizacji i różnych kontrrewolucyjnych elementów, 6127 uciekinierów".
Oceniając, że wszyscy polscy jeńcy wojenni przetrzymywani w obozach oraz Polacy znajdujący się w więzieniach "są zatwardziałymi, nierokującymi poprawy wrogami władzy sowieckiej", Beria wnioskował o rozpatrzenie ich spraw w trybie specjalnym, "z zastosowaniem wobec nich najwyższego wymiaru kary - rozstrzelanie". Dodawał, że sprawy należy rozpatrzyć bez wzywania aresztowanych i bez przedstawiania zarzutów, decyzji o zakończeniu śledztwa i aktu oskarżenia.

Tragedia Katynia 1940 dotknęła także bezpośrednio mieszkańców Dobczyc. W katyńskim lesie zginęli:

podporucznik Piotr Ścibor urodzony w rodzinie rzemieślniczej 16 maja 1909 roku w Dobczycach, ukończył w rodzinnej miejscowości szkołę powszechną, następnie gimnazjum w Myślenicach, po ukończeniu którego pracował w warsztacie ojca jako kołodziej. W 1930 roku ukończył roczną szkołę podchorążych rezerwy piechoty przy Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej. Po odbyciu ćwiczeń awansowany został na podporucznika i w 1932r. zostaje oficerem służby stałej. Kolejno trafia do Pułku Korpusu Ochrony Pogranicza „Wilejka” w batalionie „Iwiniec”. 19 września zostaje zabrany do niewoli sowieckiej i zostaje osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku. Wiosną 1940r. podzielił los jeńców – oficerów polskich i został zamordowany w Charkowie.

podporucznik piechoty Julian Lichoń urodzony 6 lutego 1911r. w Dobczycach. W rodzinnej miejscowości ukończył szkołę powszechną, następnie gimnazjum w Krakowie. W latach trzydziestych uczęszczał do Oficerskiej Szkoły Piechoty w Zambrowie. Po jej ukończeniu otrzymał przydział do 31 pułku piechoty, w Sieradzu, pułk ten wchodził w skład 10 Dywizji Piechoty w Łodzi. Ze swoim pułkiem końcem sierpnia 1939 roku wyrusza na II wojnę światową. Podczas działań bojowych po 17 września na terenach wschodniej Polski, które zajęła armia sowiecka, zabrany został do sowieckiej niewoli i osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku. Wiosną 1940 roku zamordowany został przez NKWD w lesie katyńskim i tam spoczął w katyńskich dołach śmierci.

Piosenka „Ostatni list”

Recytator IV
Zbigniew Herbert
Guziki
[ Pamięci kapitana
Edwarda Herberta ]

Tylko guziki nieugięte
przetrwały śmierć świadkowie zbrodni
z głębin wychodzą na powierzchnię
jedyny pomnik na ich grobie

są aby świadczyć Bóg policzy
i ulituje się nad nimi
lecz jak zmartwychwstać mają ciałem
kiedy są lepką cząstką ziemi

przeleciał ptak przepływa obłok
upada liść kiełkuje ślaz
i cisza jest na wysokościach
i dymi mgłą katyński las

tylko guziki nieugięte
potężny głos zamilkłych chórów
tylko guziki nieugięte
guziki z płaszczy i mundurów

Narrator I

Papież Jan Paweł II tak się modlił: "Klękamy przy nieznanych mogiłach z tą świadomością, że zapłacili oni szczególną cenę naszej wolności. Dali - rzec można - definitywny kształt tej wolności, klękamy zwłaszcza przy mogiłach katyńskich.
Prawda Katynia jest stale obecna w naszej świadomości i nie może być wymazana z pamięci Europy.
(24.12.1993 Modlitwa wigilijna)

Narrator II

Nie może być nigdy wymazana z pamięci Polaków.
MUSIMY PRZEBACZYĆ, ALE NIE WOLNO ZAPOMNIEĆ.

Przez dziesiątki lat nie wolno było publikować w Polsce wierszy o Katyniu. A przecież wybitni polscy poeci tworzyli je już od 1943 r., m.in.: Kazimiera Iłłakowiczówna, Feliks Konarski.
Te wiersze opowiedzą o okrucieństwie zbrodni katyńskiej.

Recytator V
Kazimiera Iłłakowiczówna
Rocznica katyńska
O Boże!...
Najpierw jechali długo,
wieziono ich wiosenną szarugą.
... Ilu ich było? Dwa? Pięć? Osiem? Dwanaście tysięcy?...
pamiętajmy ich zbrojnych i hojnych,
pamiętamy młodziutkich przed wojną...
... O Boże!... nie myśleć więcej.
Każdy dzień ma swoją pracę,
a tamto - nie powraca.
... A jednak...
O czym myślał, zanim umierał
za szeregiem walący się szereg?
Będziemy to kiedyś wiedzieli,
skoro już wyszli spod ziemi.
Ktoś ocalony cudem,
ktoś schowany przypadkiem w rowie
straszliwą opowieść opowie:
czy szarpały ich ręce brudne?
czy poszli na rzeź bez oporu?
czy konali wiosennym wieczorem?
czy zabito ich w mroźne rano?
O Boże...
Czy im się pożegnać dano?
Czy do końca, aż kat wystrzelił
o niczym nie wiedzieli?

Feliks Konarski
Katyń

Tej nocy zgładzono wolność
W katyńskim lesie...
Zdradzieckim strzałem w czaszkę
Pokwitowano Wrzesień....

Związano do tyłu ręce,
By w obecności kata
Nie mogły się wznieść błagalnie
Do Boga i do świata.

Zakneblowano usta!
By w tej katyńskiej nocy
Nie mogły wołać o litość
Ni wezwać znikąd pomocy.

W podartym jenieckim płaszczu
Martwą do rowu zepchniętą
I zasypano ziemią
Krwią na wskroś przesiąkniętą.

By zmartwychwstać nie mogła,
Ni znaku dać o sobie
I na zawsze została
W leśnym katyńskim grobie.

Pod śmiertelnym całunem
Zwiędłych katyńskich liści,
By nikt się nie doszukał,
By nikt się nie domyślił.

Tej samej mogiły
Tych prochów i tych kości,
Świadectwa największej hańby
I największej podłości.

Tej nocy zgładzono prawdę
W katyńskim lesie
Bo nawet wiatr, choć był świadkiem
Po świecie jej nie rozniesie...
Bo tylko księżyc – niemowa
Płynąć nad smutną mogiłą,
Mógłby zaświadczyć poświatą
Jak to naprawdę było...

Bo tylko świt, który wstawał
Na kształt różowej pochodni
Mógłby wyjawić światu
Sekret ponurej zbrodni...

Bo tylko drzewa nad grobem
Stojące niby gromnice
Mogłyby liści szelestem
Wyszumieć tę tajemnicę.

Bo tylko ta ziemia milcząca,
Kryjąca jenieckie ciała,
Wyznać okrutną prawdę
Mogłaby, gdyby umiała...

Tej nocy sprawiedliwość
Zgładzono w katyńskim lesie...
Bo która to już wiosna?
Która zima i jesień?

Minęły od tego czasu,
Od owych chwil straszliwych?
A sprawiedliwość milczy,
Nie ma jej widać wśród żywych.

Widać we wspólnym grobie
Legła przeszyta kulami...
Jak inni – z kneblem na ustach,
Z zawiązanymi oczami.

Bo jeśli jej nie zabrała,
Nie skryła katyńska gleba,
Gdyby żywa – czemu nie woła,
Nie krzyczy o pomstę do nieba?

Czemu – jeżeli istnieje
Nie wstrząśnie sumieniem świata?
Czemu nie tropi, nie ściga,
Nie sądzi, nie karze kata?

Zgładzono sprawiedliwość,
Prawdę i wolność zgładzono
Zdradzono w smoleńskim lesie
Pod obcej nocy osłoną...

Dziś jeno ptaki smutku
W lesie zawodzą żałośnie,
Jak gdyby pamiętały
O tej katyńskiej wiośnie.

Jak gdyby wypatrywały
Wśród leśnego poszycia
Śladów jenieckiej śmierci,
Oznak byłego życia.

Czy spod dębowych liści
Albo sosnowych igiełek
Nie błyśnie szlif oficerski
Lub zardzewiały orzełek.

Strzęp zielonego munduru,
Kartka z notesu wydarta
Albo beretka spłowiała,
Pleśnią katyńską przeżarta.

I tylko pamięć została
Po tej katyńskiej nocy...
Pamięć nie dała się zgładzić,
Nie chciała ulec przemocy.

I woła sprawiedliwość,
I prawdę po świecie niesie...
Prawdę o jeńców tysiącach
Zgładzonych w katyńskim lesie.

Narrator X
I dzisiaj znów, po 70 latach od wymordowania kwiatu polskiego wojska, przychodzi nam się zmierzyć z niewyobrażalną tragedią, jaka dotknęła polski naród.
W sobotę, pod Smoleńskiem, w drodze na uroczystości upamiętniające pomordowanych na ziemi katyńskiej Polaków, zginęli czołowi polscy działacze, przedstawiciele inteligencji i politycy - z prezydentem Rzeczpospolitej Lechem Kaczyńskim na czele. Mieli oddać w naszym imieniu, hołd tym, dla których przez 70 laty – jak teraz dla nich – widok podsmoleńskich drzew był zapewne ostatnim w ich życiu. Nie zdążyli wypowiedzieć ani jednego słowa na katyńskich grobach, polski los, z okrutną fantazją, kazał im w tym miejscu złożyć ofiarę z własnego życia. Pochylmy się nad pamięcią o nich…

Lista „smoleńska” prezentacja i odczytywanie nazwisk:1....
2...
3...